PRL - przywódcy, święta i codzienność

Polska Rzeczpospolita Ludowa - epoka czerwonych szturmówek i kartek na mięso

Okres PRL-u (1944–1989) to nie tylko historia systemu politycznego, ale także barwna codzienność milionów Polaków. Ustrój komunistyczny, narzucony po II wojnie światowej przez Związek Radziecki, przyniósł Polsce centralne planowanie, cenzurę, kontrolę nad mediami i wszechobecną propagandę. Każdy, kto żył w tamtych czasach, pamięta kolejki, kartki i pochody pierwszomajowe.

Przywódcy epoki - Gierek, Gomułka i Jaruzelski

Jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci PRL-u był Edward Gierek, pierwszy sekretarz KC PZPR w latach 1970–1980. Obiecywał modernizację kraju i otwarcie na Zachód, jednak jego rządy zakończyły się kryzysem gospodarczym i falą strajków. Jego poprzednikiem był Władysław Gomułka, znany z konserwatyzmu i brutalnego tłumienia protestów. Ostatnim liderem PRL był Wojciech Jaruzelski, który wprowadził stan wojenny w 1981 roku, by zdławić opozycję „Solidarności”.

1 Maja i czerwony kalendarz świąt

Najważniejszym świętem państwowym w PRL było Święto Pracy - 1 maja. Każdego roku ulice zapełniały się kolorowymi pochodami, gdzie niesiono transparenty, czerwone szturmówki i podobizny przywódców partyjnych. Obowiązek uczestnictwa dotyczył szkół, zakładów pracy i instytucji państwowych. Główne obchody odbywały się w Warszawie na Placu Defilad, pod Pałacem Kultury i Nauki.

Codzienność z kartkami i cenzurą

Jednym z najbardziej charakterystycznych zjawisk PRL-u była reglamentacja towarów. W czasach kryzysu kartki były potrzebne na mięso, cukier, alkohol, a czasem nawet mydło. Sklepy świeciły pustkami, a towar „rzucano” – czyli dostarczano losowo i w małych ilościach.

Specjalne sklepy jak Baltona oferowały produkty zachodnie – jednak tylko dla uprzywilejowanych: marynarzy, dyplomatów i funkcjonariuszy. Telewizja była scentralizowana – istniała tylko Telewizja Polska, całkowicie kontrolowana przez władze. W wiadomościach dominowała propaganda, a plakaty głosiły hasła w stylu: „Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!”

Symbolika i kolorystyka PRL

Dominującym kolorem propagandy był czerwony, symbolizujący komunizm. Powszechne były też biało-czerwone flagi, lecz zestawione z wizerunkami Lenina, Marksa i sowieckich przyjaciół. Władza miała być „dla ludu”, ale faktycznie była dla partii.

Ciekawostka

W latach 80. najpopularniejszym prezentem komunijnym był... rower Wigry 3. Problem w tym, że zdobycie go graniczyło z cudem – trzeba było znać kogoś, kto zna kogoś, kto „coś załatwi”.

Rozwiąż quiz i sprawdź, czy byłbyś gotowy na życie w realiach PRL-u!