Manuskrypt Wojnicza - nierozszyfrowana tajemnica średniowiecza

Manuskrypt Wojnicza to jedna z największych zagadek historycznych. Rękopis datowany metodą radiowęglową na początek XV wieku (ok. 1404-1438) zawiera tekst zapisany w nieznanym, nierozszyfrowanym języku oraz liczne ilustracje roślin, symboli astronomicznych, kobiecych postaci i dziwnych diagramów. Obecnie przechowywany jest w Bibliotece Uniwersytetu Yale, w zbiorach Beinecke Rare Book & Manuscript Library.

Pochodzenie i nazwa

Nazwa manuskryptu pochodzi od Wilfrieda Wojnicza, polsko-litewskiego antykwariusza, który odkrył rękopis w 1912 roku w bibliotece jezuickiej willi Mondragone we Włoszech. Od tego czasu rękopis budzi zainteresowanie kryptologów, historyków, botaników i badaczy z całego świata.

Struktura manuskryptu

Manuskrypt liczy około 240 stron, choć część z nich zaginęła. Podzielony jest na sekcje tematyczne:

• Botaniczną - zawierającą ilustracje nieznanych roślin, które nie odpowiadają żadnym sklasyfikowanym gatunkom.
• Astronomiczną - przedstawiającą układy gwiazd i symbole zodiaku.
• Biologiczną - ukazującą nagie kobiety w zbiornikach wodnych, co sugeruje tematykę leczniczą lub rytualną.
• Farmaceutyczną - z ilustracjami pojemników i receptur.
• Tekstową - z długimi blokami tekstu bez ilustracji.

Pismo i język

Największą tajemnicą manuskryptu jest jego pismo - zwane „Voynichese”. Litery nie odpowiadają żadnemu znanemu alfabetowi. Nie zawiera błędów, poprawek ani skreśleń, co sugeruje ogromną staranność. Dotychczas nie udało się go rozszyfrować, mimo wielu prób zarówno amatorów, jak i profesjonalnych kryptologów (również z CIA i NSA).

Ostatnia strona i marginalia

Ostatnia strona manuskryptu - oznaczona jako f.116v = zawiera odręczne dopiski w językach przypominających łacinę i niemiecki. Są to tzw. marginalia - być może wskazówki lub komentarze późniejszych właścicieli.

Ciekawostka

W 2019 roku pojawiła się sensacyjna, ale niepotwierdzona hipoteza, że manuskrypt może być średniowiecznym podręcznikiem medycznym dla kobiet. Niektórzy sugerują, że został napisany celowo w niezrozumiałym języku jako mistyfikacja - jednak brak dowodów na oszustwo.